แบ่งมรดกอย่างไร เมื่อไม่มีพินัยกรรม

วันหยุดสุดสัปดาห์ที่ผ่านมาเพื่อน ๆ ของผมหลายคนเฝ้าหน้าจอรอดู #เลือดข้นคนจาง เพราะอยากจะรู้ว่า #ใครฆ่าประเสริฐ

ส่วนตัวผมเองยังไม่มีโอกาสได้ดูซีรีส์นี้เองอย่างจริงจัง แต่ได้ฟังคนรอบตัวเล่าถึงบ่อยครั้ง และบางทีก็ได้ตอบคำถามเกี่ยวกับข้อกฎหมายที่สอดแทรกอยู่ในซีรีส์เรื่องนี้อยู่เป็นระยะ คิดว่าเดี๋ยวมีเวลาจะไปไล่ย้อนดูอยู่เหมือนกันครับ

สำหรับประเด็นข้อกฎหมายในเรื่องนี้ ที่ผมถูกถามตั้งแต่ซีรีส์เรื่องนี้ออกแรก ๆ เลยก็คือ ปกติแล้วเขาแบ่งมรดกกันอย่างไร

ถ้าตอบแบบง่าย ๆ สั้น ๆ ก็ต้องบอกว่า พินัยกรรมเขียนอย่างไร ก็แบ่งไปตามนั้นแหละครับ

แต่ถ้ากรณีที่ผู้ตาย หรือในภาษากฎหมายเรียกว่า “เจ้ามรดก” ไม่ได้ทำพินัยกรรม แบบนี้จะต้องแบ่งกันอย่างไร

คำตอบ คือ ต้องไปแบ่งให้แก่ “ทายาทโดยธรรมของเจ้ามรดก” ตามลำดับที่กฎหมายกำหนดไว้

แปลว่า ทายาทที่จะได้รับมรดก ต้องเป็นทายาทที่กฎหมายกำหนดไว้เท่านั้น ไม่ใช่แค่เป็นญาติกันแล้วก็จะมีสิทธิได้รับมรดก

ตามกฎหมาย กำหนดทายาทที่มีสิทธิได้รับมรดก  6 ลำดับ คือ

1) ผู้สืบสันดาน

2) บิดามารดา

3) พี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน

4) พี่น้องร่วมบิดาหรือร่วมมารดาเดียวกัน

5) ปู่ ย่า ตา ยาย

6) ลุง ป้า น้า อา

แต่ไม่ใช่ว่าทายาททั้ง 6 ลำดับนี้จะได้รับมรดกทุกคน เพราะกฎหมายระบุ ลำดับทายาทไว้เพื่อบอกให้ทราบลำดับก่อนหลังในการรับมรดก โดยทายาทลำดับที่ 1 และ 2 คือ ผู้สืบสันดาน และบิดามารดา นั้นจะมีสิทธิได้รับมรดกทุกกรณี

ส่วนทายาทที่อยู่ลำดับถัดไปนั้นจะมีสิทธิได้รับมรดกก็ต่อเมื่อไม่มีทายาทที่อยู่ในลำดับก่อน หรือทายาทลำดับก่อนไม่มีผู้สืบสันดานที่จะมารับมรดกแทนที่แล้ว

ตัวอย่าง เช่น นายประเสริฐเสียชีวิตโดยไม่ได้มีการทำพินัยกรรมไว้ ในขณะที่เสียชีวิตนั้นประเสริฐมีลูก 3 คน พ่อ แม่ พี่ น้อง ลุง ป้า น้า อา ปู่ ย่า ตา และยาย ยังมีชีวิตอยู่

แบบนี้ผู้ที่จะได้รับมรดกของประเสริฐก็คือ ลูก 3 คน และ พ่อ แม่ ของประเสริฐเท่านั้น เนื่องจากเป็นทายาทลำดับที่ 1 และ 2 ส่วนทายาทที่เหลือจะไม่มีสิทธิได้รับมรดกของประเสริฐแต่อย่างใด

อ่านถึงตรงนี้ หลายท่านอาจจะสงสัยและสังเกตเห็นว่า คู่สมรสหายไปไหน  แล้วคู่สมรสมีสิทธิได้รับมรดกหรือไม่อย่างไร

ผมขอตอบก่อนว่าผมไม่ได้เขียนคู่สมรสตกไปนะครับ เพียงแต่กฎหมายระบุทายาทไว้ 6 ลำดับเท่านี้จริง ๆ ครับ แต่ไม่ต้องตกใจ เพราะคู่สมรสนั้นกฎหมายบอกว่า เป็นทายาทโดยธรรมของเจ้ามรดกเช่นกัน เพียงแต่จะไม่ได้แบ่งแบบปกติ หรือได้รับมรดกครึ่งหนึ่งอย่างที่เราเข้าใจกันมาตลอด

แล้วความจริงคู่สมรสจะได้รับมรดกอย่างไร เอาไว้ติดตามคอลัมน์ของผมในสัปดาห์ถัดไปนะครับ เพราะวันนี้พื้นที่หมดแล้ว ส่วนใครที่อยากสอบถาม หรือพูดคุยกับผม ก็สามารถเข้าไปคุยกันได้ที่เพจ https://www.facebook.com/drpeerapat.f/ นะครับ

เพิ่มเราเป็นเพื่อนได้แล้ววันนี้!....